Bestuurlijke hoofdlijn

Het jaar 2020 was een bewogen jaar dat de nodige uitdagingen bood. Aan de ene kant uitdagingen voortkomend uit de begroting 2020-2023. Maar aan de andere kant natuurlijk de wereldwijde coronacrisis die verregaande gevolgen had, ook voor het dagelijks leven in Leudal. De enige manier om deze uitdagingen en bedreigingen het hoofd te bieden, is om het samen aan te pakken en toch te proberen mooie resultaten te boeken.

COVID-19
Dat de coronacrisis impact had op het leven van iedereen, staat buiten kijf. Het is een ontwikkeling die niemand voorzag. Ook in Leudal hadden inwoners te maken met ziekte of het verlies van mensen uit hun naaste omgeving. Dat maakt een diepe indruk, zeker in de hechte gemeenschap in Leudal. Een gemeenschap die wel laat zien dat de sociale cohesie groot is: mensen waren er voor elkaar, hielpen elkaar waar nodig. Dat is pas krachtig en dat laat zien dat in Leudal de schouders eronder gezet worden, zeker als het nodig is.

De coronacrisis eiste veel flexibiliteit van de gemeente. Toezicht en handhaving op de geldende coronamaatregelen vroeg veel aandacht en extra capaciteit. Als gemeente is stevig ingezet op de uitvoering van de ondersteuningspakketten voor ondernemers. En ondanks dat ambtenaren bijna volledig vanuit thuis werkten, heeft de dienstverlening gewoon doorgedraaid. Dat is groot compliment aan het adres van de ambtelijke organisatie.

De gevolgen van de coronacrisis verdwijnen niet als iedereen gevaccineerd is. Op bijna alle beleidsvelden heeft het impact. Of het nu gaat om de economie of sport, het onderwijs of de mentale gezondheid. Nu de vaccinaties begonnen zijn, is het tijd om vooruit te blikken. Dat gebeurt onder meer in een regionale aanpak door een taskforce. Overheid, onderwijs en ondernemers slaan de handen ineen in deze taskforce om stappen te zetten voor zowel economisch als sociaal herstel voor Midden-Limburg na corona.

Duurzaam evenwicht sociaal domein
Een kwalitatief goed en betaalbaar sociaal domein vormt voor elke gemeente een uitdaging, zo ook voor Leudal. In 2020 is stevig ingezet om grip te krijgen op de kosten die ermee gemoeid zijn, mede ook bij wijze van uitvoering van motie 2019/167 ‘Bezuinigingsopgave jeugdzorg’. De opdracht was om aanvullend 550.000 euro te bezuinigen op de jeugdzorg.

In 2020 zijn er stappen gezet naar betaalbaarheid van het sociaal domein. TwynstraGudde heeft een QuickScan uitgevoerd naar de jeugdzorg en de Wmo. Dit leidde tot het integrale plan ‘Duurzaam evenwicht in het sociaal domein’. Dit plan is samen met begroting 2021-2024 vastgesteld. Afgelopen jaar is ook uitvoering gegeven aan de samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp, praktijkondersteuning bij huisartsen, preventie en een inspanningsverplichting voor de vijf grootste Wmo-aanbieders, en een stringentere toetsing van maatwerkoplossingen in de Wmo.

Medewerkers zetten hiermee stappen naar een kwalitatief goede en betaalbare toekomst van het sociaal domein. De ingeslagen weg wordt in 2021 doorgezet om verder slagen te maken.

Bouwstenen voor de toekomst, op weg naar de omgevingsvisie
In 2020 is gewerkt aan een toekomstperspectief voor een duurzaam Leudal (waar en hoe is zon- en windenergie passend?), een inspirerend Leudal om te recreëren (visie Toerisme & Recreatie; verbindend landschap) en een aantrekkelijk Leudal om te wonen (Uitvoeringsprogramma Wonen). Deze toekomstperspectieven bereiken wij niet alleen, maar doen wij samen. Samen met onze partners, met onze inwoners, met onze ondernemers. Voor een economisch vitaal Leudal stelden wij samen met partners uit het bedrijfsleven, de zorg en het onderwijs een Economische Agenda op.

De vastgestelde visies vormen samen met de nog op te stellen visies, de bouwstenen voor de Omgevingsvisie. Deze visie is het begin van de uitvoering. En deze uitvoering doen wij zoveel als mogelijk samen, want samen bereiken we meer.

Financiële hoofdlijn
De gemeente Leudal moest de afgelopen jaren meermaals stevig bezuinigen. Ingrepen waren nodig om de financiën op orde te krijgen en te houden. De inzet die gepleegd is, leverde op. In 2020 is een positief resultaat behaald van € 3.421.000.

Deze positieve cijfers zijn het resultaat van incidentele meevallers als gevolg van COVID-19:

1. Het Rijk stelde voor zowel 2020 extra middelen ter beschikking voor vele beleidsterreinen, zoals de uitvoering van regelingen zoals TOZO voor ondernemers. Veel van deze middelen worden in 2021 uitgegeven.  
2. Bepaalde uitgaven vielen lager uit dan begroot als gevolg van de coronacrisis. Voorbeelden zijn het Fonds Maatschappelijke Activiteiten (FMA) en kosten voor facilitaire zaken in het gemeentehuis.
3. Door de coronacrisis zijn verschillende budgetten tussentijds bij de raadsrapportages naar verwachting bijgesteld, maar viel het uiteindelijk resultaat positief uit. Een voorbeeld is de inkomsten uit toeristenbelasting. De verwachtingen waren naar beneden bijgesteld, maar dankzij de vele binnenlandse vakanties leidde dit tot een beter resultaat dan verwacht.

Naast de financiële voordelen als gevolg van COVID-19 valt verder op dat veel incidentele meevallers het gevolg zijn van terughoudend begroten en strakker sturen. Door inzicht en sturing op budgetten, worden beschikbare middelen doelmatig ingezet.

Mooi Leven in Leudal
Samen bouwen aan een strategische visie voor Leudal richting 2035. Er zijn met inwoners vele gesprekken gevoerd tijdens uiteenlopende bijeenkomsten over wat zij van belang vinden voor Leudal, nu en in de toekomst. Deze waardevolle opbrengst is samengevat in een digitaal magazine dat voor iedereen te lezen is.

De opbrengst vormt de basis voor de strategische visie 2035. De geschetste contouren worden in gesprekken met college en raad verder vervolmaakt. Het wordt een vertaling van de wensen en verwachtingen van inwoners, gecombineerd met het bestuurlijke vergezicht voor Leudal. Deze koers voor de toekomst wordt naar verwachting in het najaar 2021 vastgesteld.